PRADZIEJE ZIEMI BEDNARSKIEJ
Zasadnicze fundamenty rzeźby powierzchni ziemi wsi Bednary i okolic powstały w epoce plejstocenu, która według chronologii i straty grafii dziejów ziemi trwała od 1.8 mil. do 11 tyś. lat temu i była wynikiem kontynentalnego zlodowacenia północnej i południowej części globu ziemskiego.
Na obszarze zachodniej i środkowej Europy w tym Polski stwierdzono i udowodniono wielokrotne oziębienie klimatu i związane z tym narastanie olbrzymich pokryw lodowych . Te glacjały pojawiły się na przemian z okresami interglacjalnymi, podczas których pokrywy lodowe znikały .
Na ziemie obecnej wsi Bednary lądołód wkraczał wielokrotnie .
Pierwsze i najstarsze zlodowacenie określane przez naukę jako zlodowacenie narwi miało miejsce od około 1 mil. do 800 tys. łat temu .
W okresie od około 300 do około 200 tys. lat temu obszar Bednar był dwukrotnie pokryty lodowcami.
Ostateczna powierzchnia ziemi na terenie wsi jest wynikiem działalności ostatniego lądolodu określanego stadiałem warty , tego sprzed 200 tys. lat.
W czasie ostatniego znaczącego zlodowacenia , zwanego czasem bałtyckim czasza lodowa w rejon Polski Środkowej dotarła około 18000 tys.lat temu osiągając rubież obecnego Poznania, Gostynina i Olsztyna,
Lodowiec nic dotarł do terenów wsi Bednary ; cztery tysiące lat później definitywnie opuścił terytorium Polski.
W ostatnim okresie na przedpolach lodowca - na ziemi łowickiej panowały warunki pereglacjalne, takie jakie w zasadzie przeważały w długiej zimnej epoce plejstocenu, nawet gdy przez przez dziesiątki tysięcy lat, w okresach interglacjalnych nie było pokrywy lodowej .
Warunki pereglacjalne charakteryzują się obecnością wiecznej zmarzliny , taka jaka obecnie istnieje na olbrzymich obszarach Syberii, poza kołem podbiegunowym polarnym i gdzie sięga nawet do 1600 m w głąb ziemi.
Wieczna marzłość na naszych terenach, na terenie obecnej wsi Bednary utrzymywała się jeszcze 3000 - 4000 tys. lat po przesunięciu się lodowca na morze Bałtyckie.
Warunkiem jej istnienia były ujemne średnie temperatury roczne, znikoma ilość opadów i silne wiatry, które formowały pagórki i wydmy piaszczyste.
W tym właśnie okresie powstało między innymi piaszczyste wzniesienie, na którym obecnie znajduje się cmentarz parafialny w Bednarach .
Krajobraz ówczesnych terenów bednarskich przypominał tundrę podbiegunową. Szata roślinna składała się głównie z porostów , karłowatych brzóz, olch , wierzb, a także roślin zielonych , głównie traw, które stanowiły pokarm dla mamutów pasących się na naszych równinach .
W Skaratkach w pobliżu Domaniewic w warstwie torfu z ostatniego okresu lodowcowego znaleziono szczątki mamuta.
Pozwoliłem sobie namalować to wspaniałe zwierzę wymarłe około 10-8 tys. lat. p.n.e., z końcem epoki plejstocenu. Mamut włochaty osiągnął w kłębie 4.5- 5 m wysokości i ważył do 7 ton. Był przystosowany do życia w zimnym , surowym klimacie, w strefie wiecznej zmarzliny. Był pokryty długim , gęstym futrem długości do 50 cm.
Cechą charakterystyczną były jego zakręcone lirowato górne ciosy , dochodzące do 4 metrów długości. Umożliwiały mu one odgarnianie śniegu podczas żerowania zimą. Na terenie Polski stwierdzono kilkaset znalezisk tego zwierzęcia .
W tym miejscu można zadać sobie pytanie czy w końcu epoki plejstocenu na terenie ziemi łowickiej, a więc i ziemi bednarskiej przebywali jacyś łowcy mamutów.
Na to pytanie można odpowiedzieć tylko twierdząco . W Witowie pod Piątkiem , a więc zaledwie 35 km w linii prostej od Bednar odnaleziono ślady osiedla myśliwych sprzed 1200 tys. lat p.n.e . polujących na mamuty i renifery
Jedna z teorii głosi, że człowiek paleolityczny w jakimś tam stopniu przyczynił się do wyginięcia mamutów polując grupowo na te duże zwierzęta, które były dla niego źródłem pożywienia i dostarczały skór na okrycie .
Około 10 tys. lat temu temperatura na ziemi bardzo się podniosła . Klimat zaczął się ocieplać , zniknęła wieczna zmarzlina .
Obszary ziemi łowickiej powoli zarastają lasami szpilkowymi. Około 7500 lat p.n.e. w miarę wzrostu temperatury i wzmożonych opadów atmosferycznych ziemie nasze wkraczają w najcieplejszą część holocenu , która trwać będzie prawic 3000 lat.
W tym też czasie pojawiają się ciepłolube lasy liściaste, z dominującymi wiązami, lipami, a przede wszystkim dębami.
Dowodem na to są duże pnie drzew dębowych o średnicy kilkudziesięciu i więcej centymetrów, leżące do dnia dzisiejszego w rzece Bzurze , naprzeciw wsi Bednary.
Kilkanaście łat temu dokonano tzw :" regulacji " koryta rzeki Bzury na odcinku Łowicz - most w Bednarach / wtedy był drewniany / .Według mojej oceny nie była to regulacja, ale ewidentna dewastacja tego ciekawego odcinka Bzury.
Z pięknej rzeki, miejscami meandrującej , będącej siedliskiem ptaków, płazów , rzadkich roślin, o rybach nie wspomnę zrobiono ewidentny kanał, koryto bez wyrazu.
Podobno zabrakło pieniędzy na dalszą dewastację rzeki i dzięki Bogu !
W trakcie tych robót wykopano z dna i brzegów Bzury kilkadziesiąt pni dębowych sprzed kilku tysięcy lat. Potężne dęby wyrosły w najcieplejszej części holocenu . W następstwie powodzi, burz, podmywania brzegów przez nurt rzeki dęby wpadały do wody , zostały zasypane, przymulone i tak przetrwały tysiące lat.
Zdarzało się , że chłopi z Bednar i wsi sąsiednich leżących nad Bzurą wykorzystywali czarne drewno dębowe do wyrobu trzonków do młotków t siekier, klinów do kos i nie tylko .
Piszący te słowa widział wielokrotnie w Bzurze , w okresie letnim, a więc w czasie niskiego stanu wody pnie dębowe wystające z brzegów rzeki, i widział także wyroby rękodzielnicze z takiego archaicznego drewna .
Mam cichą nadzieję , że dalszej dewastacji Bzury już nie będzie , nie będzie dalszych regulacji w dół rzeki od Bednar poczynając , i te olbrzymy które nadal w brzegach rzeki tkwią, mogą spać spokojnie .
Feliks St.Chojecki
Adwokat
