Historia 10 Pułku Piechoty

Dlaczego warto pamiętać?

Pragniemy przedstawić krótką historię 10 Pułku Piechoty, w związku z propozycją nadania jednej z ulic w Bednarach tej nazwy.

10 Pułk Piechoty tworzył się w Cieszynie na Śląsku  Cieszyńskim w roku 1919 i od razu podjął walkę z Czechami o Zaolzie.  Uczestniczył również w walkach na froncie wschodnim, przeciwko Ukraińcom w obronie Lwowa, na Wołyniu, w wyprawie kijowskiej, nad Berezyną i Wisłą przeciwko Bolszewikom i nad Niemnem przeciwko Litwinom. Stacjonował w Cieszynie, Druskiennikach, a następnie w Zambrowie i na stałe zadomowił się w Łowiczu w latach 1921-1939, chociaż batalion zapasowy przebywał tam od 14 maja 1919 roku. Waleczność żołnierzy pułku została nagrodzona 23 Krzyżami Srebrnymi Virtuti Militari V klasy  i 64 Krzyżami Walecznych.

W 1921 roku pułk osłaniał tymczasową granicę górnośląską po zakończeniu III powstania śląskiego następnie powrócił w sierpniu do Łowicza. Kolejnym ważnym epizodem w historii pułku był udział w przewrocie majowym w 1926 roku, w którym walczył po stronie rządowej, ochraniając między innymi budynek Belwederu. Podczas tych walk zginął ppor. Józef Buczek oraz od 12 do 20 żołnierzy, rannych zostało ok. 40 osób. W 1927 roku na warszawskich Powązkach wojskowych poświęcono pomnik żołnierzy 10 pp. poległych podczas przewrotu majowego.

10pp stacjonował w Łowiczu początkowo w dwóch koszarach na ul. Podrzecznej im. Józefa Piłsudskiego i ul. Stanisławskiego im. gen. S. Szeptyckiego. W 1938 roku oddano nowoczesne koszary przy ul. Kiernoskiej im. marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. Pułk posiadał jeszcze boisko Wojskowego Klubu Sportowego, przystań Ligi Morskiej i Kolonialnej nad Bzurą i kasyno oficerskie.

W II Rzeczpospolitej stosowano pobór regionalny, dlatego większość żołnierzy 10 pp. pochodziła z powiatów: skierniewickiego, kutnowskiego, szamotulskiego, wieluńskiego, łódzkiego i sieradzkiego. Kierowano do niego jednak również Ukraińców z małopolski wschodniej. Dlatego skład narodowościowy pułku przedstawiał się następująco: 75% - Polaków, 20% - Rusinów (Ukraińcy i Białorusini) i 5% - Żydów. W latach trzydziestych skład ten się stopniowo zmieniał i przedstawiał się następująco: na 938 żołnierzy było 710 - Polaków, 60 - Rusinów (Białorusinów), 73 - Ukraińców, 75 – Żydów, 29 – Niemców, 8 – Rosjan i 3 - Litwinów.